Kwallen zijn slimmer (en lekkerder) dan gedacht
Lang dachten wetenschappers dat kwallen niet echt de allerslimste onderwaterdieren waren, maar volgens nieuw onderzoek is dat een serieuze onderschatting: ondanks het feit dat kwallen geen hersenen hebben, kunnen ze tóch razendsnel kunstjes leren.
Hoe beter je zenuwstelsel ontwikkeld is, hoe beter je kan leren: zo wordt over het algemeen aangenomen. Tropische dooskwallen, die niet eens over hersenen beschikken en maar duizend zenuwcellen hebben (ter vergelijking: het brein van de mens heeft er honderd miljard), werden dan ook lang als ‘eerder simpel’ beschouwd. Maar recent onderzoek toont aan dat de glibberige beestjes toch meer in hun mars hebben.
Geavanceerd leren
Het onderzoeksteam ontdekte dat ze de tropische dooskwal konden trainen om obstakels te herkennen en te ontwijken. Ze plaatsten de kwal in een ronde tank waarin ze, met grijze strepen op de wand, mangrovewortels nabootsten die ook in de natuurlijke omgeving van de kwal voorkomen. Terwijl het dier in het begin vaak tegen die grijze strepen botste, omdat die verder weg leken dan ze eigenlijk waren, wist het de strepen een goede zeven minuten later al veel beter te ontwijken. De kwal vergrootte haar gemiddelde afstand van de wand met zo’n 50%, waardoor het aantal botsingen halveerde.
Dit onderzoek toont dat kwallen kunnen leren uit hun ervaringen en dat ze verbanden kunnen leggen. Samengevat: zélfs de meest eenvoudige zenuwstelsels, zoals dat van de kwal, zijn in staat tot geavanceerd leren. En – minstens even straf – de kwal kan dat nét zo snel als dieren met complexere zenuwstelsels zoals fruitvliegen en muizen.
Crispy jellyfish
Onderschat de kwal dus niet. Niet qua intellect, maar ook niet in aantal. Wereldwijd zijn er immers al ontzettend veel kwallen en hun aantal zal in de toekomst – onder meer onder invloed van een veranderend klimaat – waarschijnlijk toenemen.
Die populatiegroei zal hen op het menu plaatsen van steeds meer roofdieren. Denk aan vissen, schildpadden en … de mens! Want aangezien ook onze bevolking blijft groeien, kijken we steeds meer naar alternatieve voedselbronnen. Hoewel, zo’n alternatief hapje is de kwal eigenlijk niet: in Azië is ze, dankzij haar knapperige textuur, al heel lang een delicatesse. Crispy jellyfish kan dus misschien ook óns eten van de toekomst worden.
Emiel en Matthias testten de smaak van kwal alvast eens uit in een aflevering van Komkommers & Kwallen: